Правілы бяспечных паводзін:
Паважаныя сябры!
· Дарогу ў школу выбірайце самую бяспечную, па якой неабходна радзей пераходзіць праезджую частку. Менш пераходаў – менш небяспекі.
· Пераходзіць дарогу імкніцеся толькі з дарослымі і толькі ў дазволеных месцах.
· Памятайце, што праезджая частка не месца для гульні. З вялікай хуткасцю па ей праязджаюць аўтамабілі. Заўважыць, што на праезджую частку выбегла дзіця, вадзіцелю ўдаецца вельмі позна. Акрамя таго, з-за вашых паводзін могуць пацярпець іншыя людзі.
· Памятайце, што знаходзіцца дзіцяці на дарозе аднаму ці ў кампаніі аднагодкаў небяспечна. Імкніцеся да цемнаты апынуцца дома.
· Нават на канікулах і ў выхадныя дні неабходна строга выконваць Правілы дарожнага руху.
· Пераходзіць дарогу неабходна толькі на зялёны свет светлафора і быць пры гэтым вельмі уважлівымі.
· Не бярыце прыклад з дарослых, якія выбягаюць на праезджую частку, парушаюць Правілы.
· Папрасіце бацькоў купіць вам светавяртаючыя значкі, наклейкі і прымацаваць іх на верхнюю вопратку ці партфель.
Дзеці, будзьце дысцыплінаваныя на вуліцы!
· Там, дзе няма тратуараў, хадзіце толькі па абочыне, прытрымліваючыся левага боку дарогі!
· Пераходзіце вуліцу ў месцах, дзе маюцца лініі або паказальнікі пераходу, а дзе іх няма - у месцах, дазволеных для пераходу (як вучыў настаўнік, бацькі)
· Пераходзячы вуліцу, паглядзіце налева, а дайшоўшыда сярэдзіны - направа!
· Не перабягаць дарогу перад блізка праязджаючым транспартам!
· Не гуляць і не катацца на каньках, лыжах і санках на праезнай часткі вуліцы!
· Язда на веласіпедах па вуліцах і дарогах дазваляецца дзецям не маладзейшыя за 14 гадоў.
· Выконвайце правілы карыстання грамадскім транспартам. Выконвайце Правілы дарожнага руху самі і дапамагайце ў гэтым сваім родным і блізкім!
Лепшы спосаб захаваць сваё жыццё на дарогах - выконваць Правілы дарожнага руху!
Правіла 1. Пераходзіць вуліцу можна толькі па пешаходных пераходах. Яны абазначаюцца спецыяльным знакам "Пешаходны пераход".
Правіла 2. Калі няма падземнага пераходу, ты павінен карыстацца пераходам са святлафорам.
Правіла 3. Нельга пераходзіць вуліцу на чырвонае святло, нават калі няма машын.
Правіла 4. Пераходзячы вуліцу, заўсёды трэба глядзець: спачатку - налева, а дайшоўшы да сярэдзіны дарогі - направа.
Правіла 5. Бяспечней за ўсё пераходзіць вуліцу з групай пешаходаў.
Правіла 6. Ні ў якім разе нельга выбягаць на дарогу. Перад дарогай трэба спыніцца.
Правіла 7. Нельга гуляць на праезнай частцы дарогі і на тратуары.
Правіла 8. Калі твае бацькі забыліся, з якога боку трэба абыходзіць аўтобус, тралейбус і трамвай, можаш ім нагадаць, што: аўтобус, тралейбус, трамвай небяспечна абыходзіць як спераду, так і ззаду. Трэба дайсці да бліжэйшага пешаходнага пераходу і па ім перайсці вуліцу.
Правіла 9. Па-за населеных пунктаў дзецям дазваляецца ісці толькі з дарослымі па краі (абочыне) насустрач машынам.
Правілы паводзін на тонкім лёдзе
Гэта трэба ведаць:
- бяспечным для чалавека лічыцца лёд таўшчынёй не меней 10 см гл. у прэснай і 15 см. у салёнай вадзе;
- трываласць лёду саслаблена ў вусцях і прытоках рэк, месцах хуткай плыні, якія б’юць ключом, сцёкавых вод, раёнах росту воднай расліннасці, дрэў, кустоў і чарота;
- калі тэмпература паветра трымаецца вышэй 0 больш трох дзён, то трываласць лёду памяншаецца на 25%;
- трываласць лёду можна вызначыць візуальна: лёд блакітнага колеру трывалы, трываласць белага ў два разу менш, шэры, матава белы ці з жаўтлявым адценнем лёд ненадзейны.
Што рабіць, калі вы праваліліся ў ваду:
- не панікуйце, не рабіце рэзкіх рухаў, стабілізуйце дыханне; раскіньце рукі ў бакі і паспрабуйце ўчапіцца за беражок лёду, надаўшы целу гарызантальнае становішча па кірунку плыні;
- паспрабуйце асцярожна налегчы грудзьмі на край лёду і закінуць адну, а затым другую ногу на лёд;
- калі лёд вытрымаў, перакочваючыся, павольна паўзіце да берага; паўзіце ў той бок, адкуль прыйшлі, бо тут лёд ужо правераны на трываласць.
Калі патрэбна Ваша дапамога:
-узбройцеся любой доўгай палкай, дошкай, тычкай, ці вяроўкай. Можна звязаць разам шалікі, рамяні ці адзежу;
-варта паўзком, шырока расстаўляючы пры гэтым рукі і ногі, пхаючы перад сабой выратавальныя сродкі, асцярожна рухацца ў кірунку да палонкі;
-спыніцеся ад змешчанага ў вадзе чалавека на адлегласці некалькіх метраў, кіньце яму вяроўку, край адзежы, падайце палку ці тычка; асцярожна выцягніце пацярпелага на лёд і разам паўзком выбірайцеся з небяспечнай зоны; паўзіце ў той бок, адкуль прыйшлі;
- дастаўце пацярпелага ў цёплае месца. Акажыце яму дапамогу: зніміце з яго адзежу, энергічна разатрыце цела (да пачырванення скуры) змочанай у спірце суконкай ці рукамі, напаіце пацярпелага гарачым чаем. Ні ў якім разе не давайце пацярпеламу алкаголь, бо ў падобных выпадках гэта можа выклікаць смяротны зыход.
Паводзіны у грамадскім транспарце
Наземны транспарт
· У пустым або незапоўненыя аўтобусе сядайце бліжэй да шафёра.
· Ці не засынайце і не адцягвайцеся падчас руху, трымайцеся за поручні.
· Сядайце і выходзьце з транспарту толькі пасля поўнай яго прыпынку.
· Не пакідайце свае рэчы без нагляду.
· Калі няма вольнага сядзячага месца, стойце ў цэнтральным праходзе.
· Знаходзячыся ў грамадскім транспарце, стойце тварам у бок руху або напаўпаварота.
· Не стойце каля дзвярэй, не высоўваюцца з вокнаў які рухаецца транспарту.
· Выходзьце з грамадскага транспарту першым або пачакайце, пакуль схлыне натоўп.
· Пасля выхаду з салона пачакайце, пакуль аўтобус ад'едзе, і потым пераходзіце вуліцу.
· Аўтобус ці тралейбус, які стаіць абыходзіце ззаду, трамвай - спераду.
Метро
· На эскалатары будзьце ўважлівыя, не затрымлiвайцеся на ўваходзе і выхадзе.
· Не бяжыце па эскалатары, не стаўце рэчы на яго прыступкі.
· Падчас руху эскалатара стойце роўна, трымайцеся за поручні.
· Нельга нахіляцца і садзіцца на эскалатар.
· Не стойце ў краю платформы, не падыходзьце да краю платформы і да вагона цягніка да яго поўнай прыпынку.
· Выпусціўшы што-небудзь на рэйкі, паведаміце дзяжурнага па станцыі.
Бяспека пешаходаў
· Пераходзіце вуліцу толькі на зялёны сігнал святлафора.
· Карыстайцеся падземным пераходам, пешаходнымі масткамі, пераходзіце вуліцу ў месцах, пазначаных дарожнай разметкай «зебра» або знакам «Пешаходны пераход» .
· Не запасіцца на аўтобусных прыпынках, змушаючы астатніх пешаходаў схадзіць з тратуара .
· Катацца на роліках, скейтбордах ў парках, скверах, якія маюць агароджы.
· Пераходзячы вуліцу ці дарогу , сыдзеце з ровара і вядзіце яго за руль, скейтборд нясіце ў руках.
· Пераходзячы вуліцу з двухбаковым рухам, паглядзіце спачатку налева, дайшоўшы да сярэдзіны, паглядзіце направа. Калі паблізу няма машын, працягвайце свой шлях.
Паводзіны пры пажары ў будынку
· Выклічце службу выратавання 101.
· Паведаміце пра пажар суседзям, адключыце газ, электраэнергію, зачыніце вокны і дзверы.
· Неадкладна пакіньце памяшканне, не бяжыце наўздагад, не затрымліваліся на выхадзе.
· Нельга выкарыстоўваць ліфт.
· Рухайцеся да выхаду або ў бок ня задыміць леннай лесвічнай клеткі .
· У задымленым памяшканні рухайцеся да выхаду прыгнуўшыся або паўзком.
· Накрыйце мокрай тканінай (коўдрай , ручніком). Дыхаеце праз мокры насоўку, тканіна, адзенне. Калі выйсці з памяшкання немагчыма, заткніцеся ўсе зазоры пад дзвярыма мокрымі анучамі; напоўніце вадой ванну і іншыя вялікія ёмістасці, зніміце фіранкі, абліце падлогу і дзверы вадой.
· Калі адзіны шлях да выратавання - акно, скароціце вышыню скачка, звязаўшы прасціны або што-небудзь іншае. Скачыце на палатняныя пакрыцця грузавіка, дах машыны, кветнік, навес або папярэдне скінутыя матрацы, падушкі, дываны. Пасля прыбыцця пажарных цалкам падпарадкаваць іх камандам.
Меры электрабяспекі
· Не бярыцеся за провад, які звісае са слупа.
· Не дакранайцеся да згалелым, дрэнна ізаляваны провад.
· Не дакранайся да уключанага электрапрыбора і ня бярыцеся за электрычную вілку мокрымі рукамі.
· Не карыстайцеся электрапрыборамі ў ваннай.
· Уключаючы відэлец у разетку, пераканайцеся, што яна менавіта ад таго прыбора, які вы збіраецеся ўключыць.
· Не карыстайцеся няспраўнымі (іскрыстых, награваецца) разеткамі.
Паводзіны ў месцах масавага збору людзей
· Калі натоўп захапіла вас, зашпілі вопратку, грувасткія рэчы - чамадан, заплечнік, торбу - лепш кіньце.
· Каб не ўпасці, прытрымлівайцеся па кірунку руху натоўпу, старайцеся быць у цэнтры яе.
· Каб абараніць сябе ад здушвання, прыцісніце сагнутыя ў локцях рукі да грудной клетцы.
· Пры падзенні спрабуйце падняцца:
· хутка устаньце на карачкі;
· выставіце як мага далей наперад апорную нагу;
· не згінаючы апорную нагу, пад напорам натоўпу, рэзка падніміцеся.
· Калі падняцца немагчыма, ф згарнуцца ў клубок, уцягніце шыю, рукамі зачыніце патыліцу.
· Трымайцеся прэч ад шкляных вітрын, сцен будынкаў, дрэў. Пры ўжыванні слёзатачывага газу зачыніце рот і нос хусткай, змочаным у любой вадкасці.
Правілы паводзін пры пагрозе і падчас выбуху
· Прыкметы, якія паказваюць на магчымасць ўстаноўкі выбухной прылады:
· пакінуты скрутак, пакет або прадмет у транспарце, пад'ездзе;
· нацягнутая дрот або шнур;
· драты, ізаляцыйнай стужкай, якія звісаюць з-пад машыны.
· Заўважыўшы выбухованебяспечны або падазроны прадмет, не падыходзьце да яго блізка, не чапайце яго, неадкладна паведаміце пра знаходку ў міліцыю.
· Калі адчулі, што выбух непазбежны, хутка кладзецеся і прычыніце галаву рукамі.
· Бяспечнымі месцамі ў будынку пры выбуху з'яўляюцца дзвярныя праёмы апорных сцен, ванная пакой, месцы побач з масіўнай драўлянай мэбляй.
· Трымайцеся далей ад вокнаў, люстэркаў, свяцілень.
· Пры пагрозу выбуху на вуліцы адыдзіце ў бок, хавайцеся за кут, выступ будынка. Калі такой магчымасці няма, выбягання на сярэдзіну вуліцы, плошчы далей ад будынкаў і збудаванняў, слупоў ліній электраперадач.
Паводзіны пры нападзенні сабак
· Не падыходзьце да незнаёмай сабаку і не аказвайце ёй «знакаў увагі» .
· Калі сабака паводзіць сябе агрэсіўна, ніколі не паварочваецца да яе спіной і не ўцякаў.
· Ідзіце ад агрэсіўнай сабакі пачаў адступаць, не мітусіцца і не адрываючы погляду ад яе.
· Ці не замахвайцеся на сабаку, не падымайце з зямлі палку ці камень.
· Паспрабуйце гучным і ўпэўненым голасам падаць каманды: «Фу!», «Стаяць!", "Сядзець!» .
· Калі сабака падрыхтавалася да скачка, прыміце ўстойлівую позу: выстаўце наперад ледзь-ледзь сагнутую левую (калі вы праўша) руку, абматаўшы яе курткай, пінжаком, шалікам, і шчыльна прыцісніце да грудзей падбародак.
· Калі сабака кінулася на вас, біце яе (вельмі моцна і дакладна) у нос ,у пах і жывот.
· Калі сабаку ўдалося паваліць вас на зямлю, абараняйце горла.
· Гуманнае стаўленне да сабакі ў падобнай сітуацыі недарэчна.
Паводзіны на ваде
· Абавязкова навучыцеся плаваць.
· Ці не купайцеся, не кідайцеся ў незнаёмых месцах у ваду і не заплываць за буйкі.
· Не набліжайцеся да маторнай лодкі і судоў.
· Не сплывайце на надзіманых матрацах або камерах далёка ад берага.
· Не гуляйце на вадзе ў небяспечныя гульні.
· Не кідайце ў ваду камяні, вострыя, рэжучыя прадметы, банкі і т. п.
Паводзіны на прыродзе
Улетку
· У спякоту хавайцеся пад навес, менш рухайцеся, змочваюць галаву халоднай вадой.
· У лесе пры сустрэчы з дзікімі жывёламі:
· не чапайце і ня дражніце іх;
· не паварочваецца спіной да жывёлы і не ўцякаў;
· павольна адступайце, назіраючы за яго паводзінамі;
· залезьте на дрэва;
· пры агрэсіўных паводзінах выкарыстоўвайце ў якасці абароны агонь ці шум: гучна стукайцеся палкай па дрэве, свісціце, крычыце.
· Збіраючыся ў лес, надзеньце вопратку, максімальна зачыняе цела. У вясновы час пазбягайце ляжаць на траве. Ведайце атрутныя расліны, ягады і грыбы і не чапайце іх.
У зімовы час
· Устрымаецеся ад прагулак на вуліцы пры t паветра -25 ° С і ніжэй.
· На вуліцу ў моцныя маразы, апранайце цёплую, сухую вопратку, а адкрытыя часткі асобы змазвайце гліцэрынай.
Адзін у хаце
· Не адказвайце незнаёмым людзям па тэлефоне.
· Без бацькоў нікому (нават знаёмым ) не адкрывайце ўваходныя дзверы.
· Ні з кім не ўступайце ў размовы праз дзверы.
· Праверце, ці надзейна зачынены дзверы.
· У небяспечнай сітуацыі скарыстайцеся тэлефонам міліцыі 102, хуткай дапамогі 103, пажарнай аховы 101, службы газу 104.
· Калі няма тэлефона:
· пастукайце суседзям металічным прадметам па батарэі або ў сцяну;
· выйдзіце на балкон і клічце на дапамогу.
Паводзіны з іншымі людзьмі
· Не паказвайце староннім людзям наяўнасць у вас грошай і каштоўнасцяў.
· Не згаджайцеся, каб вас падвозілі незнаёмыя людзі.
· Пазбягайце вялікай колькасці людзей - натоўпы, чэргі.
· Не згаджайцеся паказаць дарогу да якога-небудзь месцы незнаёмым людзям, нават за ўзнагароджанне.
· Не расказвайце пра сябе, пра свае планы, пра сваю сям'ю староннім людзям.
· Умейце сказаць няма, калі прапануюць здзейсніць няварты ўчынак, гвалт, угаворваюць паспрабаваць алкаголь, наркотыкі.
Самадапамога
· Моцнае крывацёк:
· зацісніце вену, артэрыю рукой;
· накладзяце паляць або тугую павязку вышэй раны;
· менш рухайцеся;
· пакладзеце холад на пашкоджанае месца;
· звярніцеся да доктара.
· Апёк тэрмічны:
· астудзіце абпаленае месца вадой, снегам, лёдам; накрыйце абпаленае месца чыстай тканінай;
· звярніцеся да доктара.
· Апёк хімічны:
· прамыйце месца апёку бруёй халоднай вады;
· звярніцеся да доктара.
· Атручванне харчовае:
· выпіце 0,5-1 л кіпячонай вады;
· выклічце ваніты;
· прыміце актываваны вугаль або цёртыя сухары;
· звярніцеся да доктара.
· Пры атручэнні грыбамі або лекамі неадкладна выклікайце доктара.
· Пры болях у жываце:
· пакладзеце холад на жывот;
· звярніцеся да доктара.
· Траўмы канечнасцяў (пералом, вывіх і інш.):
· забяспечце нерухомасць суставаў;
· пакладзеце холад на пашкоджанае месца;
· звярніцеся да доктара.
· Раненне канечнасцяў:
· накрыйце рану чыстай сурвэткай;
· замацуеце сурвэтку бінтам або лейкапластырам.
· Раненне грудзей:
· прыцісніце далонню рану;
· накладзяце герметычную павязку або лейкопластырь;
· звернецеся да лекара;
· не здабываць самастойна з раны іншародныя прадметы;
· звярніцеся да доктара.
· Раненне жывата:
· накрыйце рану чыстай сурвэткай;
· замацуеце сурвэтку лейкапластырам;
· пакладзеце холад на жывот;
· выклічце доктара;
· ногі сагніце і прыпадніміце, расшпіліце рэмень;
· не піце!
раскрыть » / « свернуть